Region Pomorza i Kujaw jest jednym z najlepiej rozwiniętych rolniczo obszarów Polski z długą tradycją produkcji na rynek, ale jednocześnie wiele gospodarstw jest obecnie zbyt małych, by ze swojej produkcji się utrzymać. Problem ten znany jest także doradcom rolniczym, dlatego w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie (KPODR) została stworzona platforma sprzedażowa w ramach projektu pod nazwą Innowacyjny model współpracy producentów rolnych w ramach krótkich łańcuchów dostaw” dla małych producentów, którzy mogliby bezpośrednio docierać do konsumentów z pominięciem pośredników. Inicjatorem i koordynatorem opisywanego przedsięwzięcia jest ww. KPODR w Minikowie. W 2021 roku rozpoczęto sprzedaż pierwszych produktów za pośrednictwem platformy internetowej Wiejska e-skrzynka.Inicjatywa ta pozwoliła uruchomić dodatkowy kanał sprzedaży dla małych producentów rolnych, którzy dzięki temu przedsięwzięciu mogli dotrzeć do większego grona klientów i ograniczyć koszty związane z dystrybucją swoich produktów. Koszty związane z uruchomieniem platformy były na tyle duże, że normalnie pojedynczego rolnika nie stać na założenie takiego narzędzia.
Do sprzedaży na tej platformie Wiejska e-skrzynka zostali zaproszeni rolnicy i przetwórcy żywności wysokiej jakości, wytwarzanej tradycyjnymi metodami, w zgodzie z sezonowością i spełniający obowiązujące normy dotyczące bezpieczeństwa żywności. Ważnym w kontekście utrzymania świeżości i trwałości był zakup samochodu chłodni dla obsługi zamówień.
Żyzne i równinne tereny sprzyjają uprawie różnych gatunków roślin, co ma przełożenie na dostępną ofertę obejmującą ponad 130 produktów roślinnych i zwierzęcych o różnym stopniu przetworzenia. Produkty są dostarczane na terenie Bydgoszczy i ościennych powiatów. W celu minimalizacji czasu i kosztów obsługi dostawy realizowane są raz w tygodniu w czwartki, a zamówienia można składać do północy w poniedziałek. Dzięki temu rolnicy mogą przygotować odpowiednią ilość produktów, co minimalizuje poziom strat żywności. Ważną innowacją Wiejskiej e-skrzynki jest pomysł stworzenia kilkuosobowych grup zakupowych, które mają dostarczane zamówienia w jedno umówione miejsce.
Jednym z kluczowych elementów jest bezpieczeństwo żywności i wzajemne zaufanie sprzedających na platformie producentów, którzy są oceniani przez pryzmat wszystkich producentów. Dlatego produkcja odbywa się pod stałym nadzorem odpowiednich inspekcji (SANEPID, Inspekcja weterynaryjna) oraz Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości „Wiejskiej e–skrzynki”, który powstał na potrzeby producentów zrzeszonych w grupie sprzedażowej „Wiejska e–skrzynka”. System ten polega na wzajemnych audytach pod względem zapewniania odpowiednich warunków produkcyjnych i higienicznych zaangażowanych producentów. Sprzyja to tworzeniu nie tylko więzi biznesowych, ale przyjaźni oraz wymianie doświadczeń, co przekłada się na szeroko rozumiany rozwój grupy i lokalnego rolnictwa.
CZYNNIKI SUKCESU
Sprzedaż bezpośrednia: Platforma Wiejska e-Skrzynka umożliwia małym producentom rolnym bezpośrednią sprzedaż konsumentom, eliminując pośredników i zapewniając uczciwsze ceny zarówno dla rolników, jak i kupujących. Tworząc dodatkowy kanał sprzedaży, inicjatywa pomaga małym gospodarstwom dotrzeć do szerszej bazy klientów, jednocześnie obniżając koszty dystrybucji. Ekonomiczny model platformy zapewnia możliwość, na którą poszczególni rolnicy nie byliby w stanie sobie pozwolić, czyniąc sprzedaż bezpośrednią bardziej dostępną i opłacalną finansowo.
Zaangażowanie w jakość i bezpieczeństwo żywności: Zaufanie i zapewnienie jakości to kluczowe filary inicjatywy Wiejska e-Skrzynka. Wszyscy uczestniczący rolnicy i przetwórcy żywności działają pod nadzorem SANEPID (Państwowa Inspekcja Sanitarna), Inspekcji Weterynaryjnej i Wewnętrznego Systemu Zapewnienia Jakości platformy. System ten obejmuje wzajemne audyty wśród producentów, zapewniające wysokie standardy higieny i warunków produkcji. To przejrzyste i oparte na współpracy podejście buduje silne relacje między sprzedawcami i wzmacnia zaufanie konsumentów do oferowanych produktów.
Zrównoważona i sezonowa produkcja: Platforma wspiera rolników, którzy stosują tradycyjne i sezonowe metody uprawy, stawiając na pierwszym miejscu naturalne cykle wzrostu i bezpieczeństwo żywności. Dzięki ponad 130 różnym produktom roślinnym i zwierzęcym dostępnym na różnych poziomach przetworzenia konsumenci mają dostęp do różnorodnych, wysokiej jakości lokalnych produktów. Zakupiono również chłodnię, aby zachować świeżość podczas dostawy, zapewniając, że wszystkie produkty spełniają wysokie standardy bezpieczeństwa żywności.
Ograniczanie marnowania żywności poprzez inteligentną logistykę: Zamówienia są zbierane raz w tygodniu, a rolnicy otrzymują zamówienia z wyprzedzeniem, aby przygotować odpowiednią ilość produktów. Ten system minimalizuje marnowanie żywności i zapobiega niepotrzebnej nadprodukcji. Ponadto dostawy są realizowane w zwrotnych skrzynkach, które są dokładnie myte przy każdej dostawie i ponownie wykorzystywane do kolejnych zakupów.
Współpraca i dzielenie się wiedzą: Model Wiejska e-Skrzynka wykracza poza sprzedaż; wspiera społeczność rolników i producentów żywności, którzy wymieniają się wiedzą, doświadczeniami i najlepszymi praktykami. Poprzez wzajemne audyty i regularną interakcję producenci rozwijają nie tylko relacje biznesowe, ale także przyjaźnie, wzmacniając lokalne rolnictwo i zachęcając do innowacji.
Wzmocnienie lokalnych systemów żywnościowych: Wzmocnienie lokalnych systemów żywnościowych: Skupiając się na krótkich łańcuchach dostaw, platforma wzmacnia lokalną produkcję i konsumpcję żywności, zmniejszając dystans między gospodarstwami a konsumentami. Większość uczestniczących gospodarstw znajduje się w Bydgoszczy i okolicznych powiatach, zapewniając świeże, wysokiej jakości produkty przy minimalnym czasie transportu. Wzmacnia to również więź między producentami — obecnie 21 oddanymi rolnikami — a ich 600 lojalnymi klientami, z których wielu jest zaangażowanych we wspieranie lokalnego rolnictwa i regionalnych tradycji żywnościowych. Unikalną cechą Wiejskiej e-Skrzynki jest możliwość tworzenia grup zakupowych przez klientów, co pozwala im koordynować zamówienia hurtowe dla swojej społeczności. Jako koordynatorzy grup korzystają z indywidualnie ustalanych zniżek, dzięki czemu lokalna i zrównoważona żywność staje się jeszcze bardziej dostępna.